Kırık Bacaklı Yaşam VOL2

 

Ev halim yavaştan düzensiz bir düzene girdi. Çamaşır yıkanabildi, asılabildi. Ocakta uygun ymekler pişmeye başladı. Bilgisayar sandalyemle birlikte evin içinde dans edebilecek hareketler yapmayı öğrendim. Hangi kapıdan girilir hangisinden girilemez, hangi duvarların araları darmış hepsi öğrenildi. İsyanlar azaldı, ziyarete gelen güzen insanların getirdikleri kalori bombası olarak sevgiyle mideye indirildi. Blogumu okuyan canım arkadaşım ‘Kızcağız soğan kesemiyormuş, vallahi yazık’ deyip 1 kg soğanı doğrayıp buzluğuma koyuverdi. 

O kısırın tadı soframıza eklendi, dondurmalar yemek sonrasını keyiflendirdi, ekler pastam ve macaronlar 5 çayının dostlukları oldular. Anlayacağınız dolabım hiç birşeyden eksilmedi ama ben öğünlerden eksildim. Bu vesileyle 12-20 saatleri arasında yemek yemeye başladım.

Ve en nihayetinde evrende asayiş berkemal mi diye bir ayağımı dışarı atayım dedim korkuyla da olsa sebep güzeldi. 

Istanbul’dan arkadaşım gelecekti benim evimde kalmaya. Seneler sonra kız kıza keyif yapacaktık ama gel gör ki kısmet olamadı, bu kırıkla evde misafir ağırlamanın imkansızlığından, kendisi planını değiştirip, kaderin oyununa gülüp eşiyle geldi. TelAviv’de kaldılar ve bir akşamüstü  beni evimde ziyarete geldiler. 

Ne keyifliydi insanın evine misafir gelmesi hele birlikte neler atlattığın bir arkadaşınsa. Ama ne kadar asap bozucuymuş “Arkadaşlar sürahi ve kahve makinası orada, ne isterseniz alıp gelin,” demek. Ne kadar zor bir hismiş misafine karşı engelli olmak. Oysa sadece kısa süreli engelliyim ben. Yüreğimde bir gerginlik.

Birlikte kahveleri içtik, oğlanlar kavun, karpuz kesti bize. Servis yaptı herkes kendine ve kahkahlarla devam eden sohbetimiz cesaretle dışarda bir akşam yemeğine dönüştü. 

Tek ayakkabımı ayağıma giyerken yüreğimde bir sancı...

Yakın bir mekana onların arabasıyla gittik. En yakına kadar yaklaştırabildiler arabayı, zorlansamda yavaş yavaş yardım alarak kısa mesafedeki restauranttan içeri girdim. Kapıya en yakın masaya oturdum. Gerçektende aşırı mutlu olmuştum. Açık hava ve dört duvardan dışarı çıkabilmiş olmanın hissi paha biçilmezdi ta ki tuvalet zamanı gelene kadar. Evime dönüş yolu uzun olmadığı için bu işi eve bırakmaya niyetlendim  ama bir şeyi unutmuşum ki tek ayak üzerinde çişiniz varken zıplayınca tatsız durumlar oluşuyormuş.

İkinci bir sokak denemesini Cumartesi günü gün batışında TelAviv Namal'de yapmaya karar verdim. Arabayı kullanan otoparkın engelli bölümüne park etti aracı. Yavaş hareketlerle bedenimi çıkardım. Yavaş hareketlerle yakındaki bir banka oturdum. Sağım solum, önüm arkam nefes. Koşan, yürüyen, sarılan, öpüşen, çocuklarını kovalayan, köpeklerini kucaklayan, müzik dinleyen, müzik yapan... Her türlüsü vardı etrafımda. Rüzgarı yüzümde hissederken evren yaşanılası güzel bir yer dedim içimden ve aniden lezzetli krikrakların torbasındaki kırmızı kurdeleyi alıp plastik robot ayağıma bağlayıverdim. Ayağım kırıldığından beri ilk kez denizi, gün batımını seyretmemin anısına. Hemen bağ kuruldu aramızda, adını koyuverdim oracıkta ROBİ.

Ve Lucy Lüset Yaeş’in "Cepte Bilmek" yazısının tam yeridir diye ekliyorum.

Cepte bilmek yerine cebimde ne olduğunu bilmek... Hayatımızda o kadar çok şeyi cepte bilip, görmezden gelip, değerinin farkına varmadan yaşıyoruz ki... Şükrettiklerimizi sıralarken listemiz iki üç tane şeyi geçmiyor. "Sağlığımız yerinde olsun, çocuklarım..."la başlayıp bir iki şey ekleyebiliyoruz. Sanki ezbere tekrarladıklarımız... Farkında mısın cebindekilerin, bir karıştır bakalım neler var... Hayatına baktığında, o kadar çok şey var ki o listeye ekleyebileceğin. İlla da onları kaybetmeyi mi bekliyorsun farkına varmak için... Ya da birinin kaybını görünce bir iki gün sürüyor şükrün, sonra yine devam... Bugün, seni hayatını tekrar gözden geçirmeye davet ediyorum... Bedenine, evine, hayatındaki insanlara, doğaya bir bak ve nelere sahip olduğunun farkına var...  Şükür listeni otomatikten çıkar bilinçle oluştur. Cebindekileri dök ortaya... Listenin her gün artması dileğiyle... Sevgiyle Kal❤️

Saçtım döktüm listemi. Şükürlerime, bir ayak kemiği kırılmasıyla ne kadar cepte olan şeylerimin eklendiğine  şaşırdım. Bir adım atabilmeye şükretmeyi hatırladım.

Derken en büyük sınav iş toplatısı tarafından geldi. Yapabilirim diye bir başıma çantam, laptopum, değnekler, Robi ve ben çıktık yola. Yaptım da bu paylaşımımda okuyacaklarınız hayatınızda duyarlı olmanız için bir çağrı niteliğindedir.

Toplantı binasındaki görevli, taksilerin içeri alınmadığını iletti nazikçe. Taksici koltuk değneklerimi göstermesine rağmen kabul ettiremedik. Taksici beni indirdi allahtan bank vardı oturdum. Bankta oturan bir başkası vardı, beni koltuk değnekleriyle görünce değil yardım etmek kafasını bile kaldırmadı. Derken misafirim geldi, beni kapıda görünce hemen indi taksiden daha dur inme diyene kadar. Kapıdan bina girişi 200mt. Hava sıcak. Görevli’nin umuru değil. 

Şans bizden yana, içeri girme izni olan bir araba geldi. İş ortağım hemen beni içeri sokması için ricada bulundu ancak görevli adımın kapıda kayıtlı olmadığı için bu şekildede içeri giremeyeceğimi söyledi. Şaşkınlıktan ne söyleyeceğimi bilemez halde yarım yamalak İbranice'mle görevliye, 'Sence burada toplantım olmasa, bu kırık bacakla neden kapınıza gelmiş olabilirim?' dedim. Adam nazikçe 'Bana haber verilmedi,' dedi. Görev adamı olmak, bana Küçük Prens’teki ışıkları söndüren adamı hatırlattı. Asla sorgulamayan ve sadece uygulayan. Kısacası bizi içeri sokacak adamın müdahalesiyle otoparktan içeri girebildik. 

Giriş 9 basamak ama ihtiyacı olanların kullanması için yanda bir düz rampa vardı. Oldukça uzun bir mesafeyi 6dk gibi bir zamanda, kah zıplayarak, kah basarak ter içinde alıp giriş lobisine vardım. Bir başka görevliden hiç sempati ve güleryüz görmeden asansöre bindim ve en nihayetinde toplantının olacağı kata vardım. 

Toplantımız 9 nolu odada, koridor bir hayli uzun. Allahtan klima var. Şükür edilesi bir durum yalan yok. Sağımdan solumdan geçenler tek bir söz söylemeden yürüdüler. Odaya vardığımızda toplantıyı yapacak müdürle ilk defa tanışıyordum. Halimi görünce 'Keşke gelmeseydin bu halde, zahmet olmuştur,' deyince tutamadım kendimi ve bastım kahkahayı.

Bu ana kadar farkettiklerinizi bir düşünün. Ben ikinci bölüme geçeyim.

Toplantımız başarıyla sonlandı, dönüş için bir araç ayarlandı, kapıya getirildim ve öğlen yemeği için yakındaki bir restauranta gitmeye karar verdik misafirimle. Kalbur üstü bir sushi yeri seçtik, sonuçta misafire falafel yedirmeyecektik ayak üstü. Böyle jestler iş dünyasında önemli o yüzden her mekanda Business Menü var. 

Kapıda bizi bıcır iki hostes kız karşıladı ancak koca cam kapıyı elimde koltuk değnekleri olduğunu görmelerine rağmen açmak için popişlerini kaldırmadılar bile. Şükür ki içeri girince en yakın masaya oturtuldum. Yemekler lezzetli, servis harikaydı ta ki sıra tuvalet anına gelene kadar. Hafif rampalı bir alandan bir hayli eforla kah zıplayıp kah yürüyerek alana vardım ki ben şok yanımdaki iş arkadaşım – erkek – daha şok. 

Her yer neon ışıklı, oratada  koca bir akvaryum ve karanlık bir dekorasyonun içindeyiz. Mimarı tebrik ettim, iki ayaklı normal insanlardan başka kimseyi düşünmediği için. Daracık alandan kadınlar tarafına arkadaşımın yardımıyla geçtim ve o ne! DEV gibi tahta bir kapı, sanırsın kale kapısı. Üstelik içe açılıyor. Nefis, zaten sıçramaktan üzerime yapmak üzereyim , arkadaşım kapıyı açtı ama ya o içerde ya kapı. O sağa geçer, ben değneklerle sola derken ha yaptım altıma ha yapacağım, attım kendimi içeri, derken tuvalete giren kapı o başka ağır, minnak bir alan. Kendimi içeri sokana, değnekleri bir tarafa yaslayana, tek ayakla çökene kadar vukuatsız deliği isabet ettim şükür. 

Arkadaş ana kapıda bekledi beni, zira elimde değneklerle o kapının açılması imkansızdı. Yemek bittikten sonra herkes mekanı terk etti, ben oğlumu bekledim beni gelip alsın diye. 15dk sonra aradılar geliyoruz hazırlan diye. Yerimden kalktım sandalyeler her tarafta, değnekle onu sağa oynat, bunu sola. Arkamda dev bir saksı, sandalye geri gitmez, ileri itemiyorum amasa var. Tarifsiz bir karmaşa ve etrafta gelip geçen garsonlar, insanlar. Duyarsız ve farkındalıksız. Hallettim. Zor oldu ne yalan söyleyeyim. Dengede olmak kolay değil. Derken çıkışa doğru yürürken masamıza bakan cici garson kız yüzünde geniş bir gülümseme ile, 'Masayla işiniz bitti mi?' dedi. Yardım ister misiniz dediğini duymayı hayal ettim. Camlı kapıya doğru garsonu cevapsız bırakarak yürüdüm ve aynı bıcır hotes kızlar yerlerinden kalkıp cam kapıyı açmadan uğurladılar beni.

Oğlum kapıyı açtı, lap topumu omuzumdan aldı, arabaya eşlik etti ve günü sakinlikle bitirdim.

Diyeceğim o ki, engelli yaşam hele ki süreklilik arz eden engelliyseniz çevreden ilgi, sevgi ve dayanışma bekliyor. İnternetteki sayfalarında engellilere uygundur yazmakla öyle olunmuyor. Dahası biraz daha duyarlı yaşamamız gerekiyor.

Dilerim bu yazımdan sonra hepiniz çevrenize biraz daha sevgiyle bakar Lüset’in dediği gibi şükür listenizi uzatırsınız.

3. bölümde görüşmek üzere, sağlıkla kalın ama cepte keklik halinde olmayın.

Kırık Bacaklı Yaşam VOL1

 

Bir kaç zaman önce talihsiz bir şekilde ayağımı kırdım. Acı ve korkuyla önce alçıya sonra plastik ayakkabıya geçtim.

Yeni yaşamaya başladığım bir ülkede,  henüz lisanına ve sistemine vakıf olmadığım bir yerdeyim. Harflerini okumakta zorluk çektiğim, doktoruna ulaşamanın zor olduğu, digital sekreterlerin telefonlara cevap verdigi anların telaşındayım. Devlet hastanesinde röntgen sırasi beklerken acıyla şişmiş ayağıma bakıp ve şifa diledim. Ama evren şifamı alabilmem icin bana 6 hafta süre verdi ve hoşgelmiş kırık ayaklı engelli yaşam.

Bu benim hayatımdaki ilk kırığım, kalp kırıklıklarını saymazsanız tabii ki. Horozun uçabildiği damdan atlayıp kolumu kırmadım, salıncağın arkasında saklanırken burnumun üzerine düşen demirden burnumuda kırmadım, delta ile dağın tepesinden atlarken omuzumu da kırmadım ben ama otobüsten telaşla inerken çıt diye metatarsal kemiğimi kırdım. Kırmızı ile görünen kemik. Hayat işte ne zaman kırılacağına o karar veriyor.

Bedensel engellilerle ilgili çok sey okuyup, izlemişizdir. Belki de deneyimledik farklı gönüllü işlerimizde ama evinizde, sizin en huzurlu alanınızda engelli olmak neymiş birde benden dinleyin.

* Plastik Robocop ayağı ve koltuk değneklerim  minik bir bağış karşılığında bir yardım kuruluşundan alındı. ( Yad Sara - https://yad-sarah.net/%d7%9e%d7%95%d7%a7%d7%93-%d7%9e%d7%a6%d7%95%d7%a7%d7%94/?lang=en ) 

Güleryüzlü birilerinden acı içindeyken tatlı bir servis almanın hissi tariffiz. Yaşamda ihtiyaç duyabileceğiniz bu tarz yerlerin listesini yapın. Onlara zaman zaman minik bağışlarda bulunun. olurda engelli haline geçerseniz hızlıca ihtiyaçlarınız karşılanmış olur.

* Tuvalete gitmek hayli zorlayıcı. Dar alan. Koltuk değneklerim ve ben aynı anda zorlanıyoruz içerde durmaya. Peki ya klozete oturmak,  kaslarınıza bağlı. Tek ayağınızın üzerinde inip kalmak bir hayli performans istiyor. Sağlıklıyken spor yapmayı ihmal etmeyin! 6hafta sonunda sol tarafımdaki bütün kasların ne kadar çok geliştiğine güleceğim kesin.

* Yemek yapmak için ayakta durmak şart, oturarak yapılacak yemekleri öğrenin, başınıza gelirse lazım olur. Ben kolaylıkla yumurta yaptım. Soğan kesemedim. Mantar kesebildim. Ocakta hiç birşey karıştıramadım. Evlatlarınıza yemek yapmayı öğretin, sizin için değil tabii ki ama kendi yaşamları için, tabii ki böyle anlarda sizin içinde. Ben şanslıyım, iki oğlumda bu işi pek ala becerdiler. Birde kendinize iyi arkadaşlar edinin, bir haberle size yemek getirecek kadar sizi seven.

* Yıkanmak ruhun gıdası, temizlik imandan ama engelliyken kendinizi yıkamak çok zor. Robocop ayağımdan çıksa bile zemindeki ıslaklık çok tedirginlik verici. Kendinize yaşamda özel birini bulun yanında en zavallı halinizle bile huzurlu olacağınız.

* Evin temizliği büyük sorun. Babannem derdi ki kirlenen, dağınık ev yaşayan evdir, ama engelliyken evin içindeki yaşamın hızına yetişmek imkansız. Her şey her yerde ve siz sadece izleyicisiniz. Kendinizi yaşama teslim etmeyi öğrenin ki an geldiğinde seyircilik batmasın. Bana fena battı yalan yok.

* Çiçekleri sulamak cok zor olmadı engelliyken. Onların gelişmelerini takip etmek günlük rutinimden düşmedi ama balkondakileri sulamaya gelince işte o imkansızdı. Yaşamda ulaşabildiklerinle mutlu olmayı öğren yoksa üzüntü kaçınılmaz. Ha bir de senin kadar çiçek sever evlatlar yetiştir ki onlar istekle sulasınlar sen yapamazken. 

* Market alışverişi online veya eşinizin, evlatlarınızın desteğiyle eve girsede, onları yerine yerleştirmek hiçte kolay değil engelliyken. Yetişemediğiniz kolaylıkla tabureyle çıktığınız dolaplar imkansızlaşırken, buzdolabının buzluk bölümüne bir şey yerleştirmek mümkun değil. Rejime girmek için ideal zaman. Eşinizi, evlatlarınızı vakti zamanında hoş tuttuysanız böyle anlarda meyvelerini keyifle toplarsınız, o yüzden onların isteklerini kulak arkası etmeyin. Kişi kişiye lazım, derdi anneannem.

Dışarda bir dünya var, gündüz-gece, güneş-ay şeklinde devinen ama 4 duvarda bundan fazlası var. Hayaller, kelimeler, pırıltılı düşler, renkli sayfalar, kitaplar, ziyaretçi kuşlar - trabzanları pisleselerde iyikilerim onlar- Netflix'te diziler, Spotify’da müzikler, bedenimi incelemeler, üstünde düşündüğüm haller…

Henüz sokak deneyimim olmadı, o da bir sonraki yazıya…